Pomoc społeczna
Cele pomocy społecznej:
- Celem pomocy społecznej, będącej instytucją polityki społecznej państwa, jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia.
- Celem pomocy społecznej jest także zaspokajanie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umożliwianie im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
- Celem pomocy społecznej jest także zapobieganie powstawania trudnych sytuacji życiowych osób i rodzin.
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, przysługuje:
- osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadającym zezwolenie na osiedlenie się, zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej:
- obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt.
Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:
- osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 701,00 zł,
- osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 528,00 zł,
przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze, trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizm lub narkomania, zdarzenia losowe i sytuacje kryzysowe, klęski żywiołowe lub ekologiczne.
Wartość dochodu odpowiadająca dochodowi miesięcznemu z 1 hektara przeliczeniowego, która istotna jest przy ustalaniu uprawnień rolników i ich rodzin do świadczeń z pomocy społecznej wynosi 288 zł.
Zasady udzielania pomocy społecznej:
Potrzeby osoby i rodziny korzystającej z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej.
Potrzebujący wsparcia mogą zgłosić się osobiście, telefonicznie lub złożyć pisemny wniosek w biurze Ośrodka. Zgłoszenia może również dokonać przedstawiciel ustawowy lub inna osoba za zgodą osoby zainteresowanej.
Decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia wymaga przeprowadzenia uprzednio wywiadu środowiskowego (rodzinnego) przez pracownika socjalnego. Wywiad środowiskowy przeprowadza się w miejscu zamieszkania lub w miejscu stałego bądź czasowego pobytu osoby ubiegającej się o świadczenie. W trakcie przeprowadzania wywiadu pracownik socjalny może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym. Odmowa złożenia oświadczenia jest podstawą wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia. W celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny znajdującej się trudnej sytuacji życiowej Ośrodek Pomocy Społecznej zawiera kontrakt socjalny z tą osobą lub rodziną.
Ograniczenie świadczeń pomocy społecznej do niezbędnego minimum lub odmowa ich przyznania może nastąpić w razie stwierdzenia marnotrawstwa przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia bądź też marnotrawstwa własnych zasobów materialnych.
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współudziału w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Brak współudziału a także nie uzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną, mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
W razie wystąpienia rażących dysproporcji między wysokością dochodu udokumentowaną a rzeczywistą sytuacją majątkową stwierdzoną przez pracownika socjalnego, kierownik ośrodka pomocy społecznej może odmówić przyznania świadczenia z pomocy społecznej.
Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń pomocy społecznej są obowiązane poinformować właściwy organ o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.
Należności z tytułu wydatków na świadczenia pomocy społecznej oraz nienależnie pobranych świadczeń podlegają ściągnięciu przymusowemu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi niezależnie od dochodu rodziny.
Świadczenia i usługi pomocy społecznej:
- zasiłek stały,
- zasiłek okresowy,
- zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
- pomoc dla rodzin zastępczych,
- pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
- świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców,
- praca socjalna,
- sprawienie pogrzebu,
- poradnictwo specjalistyczne,
- schronienie,
- posiłek.
- Niezbędne ubranie,
- usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz.U. z 2018, poz. 1508.).
USTAWA
z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej
Zadania pomocy społecznej
Art. 15. [Formy pomocy społecznej]
Pomoc społeczna polega w szczególności na:
1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;
2) pracy socjalnej;
3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;
4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy
społecznej;
5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;
6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach
zidentyfikowanych potrzeb.
DZIAŁ II
Świadczenia z pomocy społecznej
Rozdział 1
Zasiłki i usługi
Art. 36. [Klasyfikacja świadczeń z pomocy społecznej]
Świadczeniami z pomocy społecznej są:
1) świadczenia pieniężne:
a) zasiłek stały,
b) zasiłek okresowy,
c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
d) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
e) (uchylona),
f) pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
g) świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką
języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej
status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone
w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z
dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
h) wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez
sąd;
2) świadczenia niepieniężne:
a) praca socjalna,
b) bilet kredytowany,
c) składki na ubezpieczenie zdrowotne,
d) składki na ubezpieczenia społeczne,
e) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
f) sprawienie pogrzebu,
g) poradnictwo specjalistyczne,
h) interwencja kryzysowa,
i) schronienie,
j) posiłek,
k) niezbędne ubranie,
l) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w
rodzinnych domach pomocy,
m) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach
wsparcia,
n) mieszkanie chronione,
o) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
p) (uchylona),
q) pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w
mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na
zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,
r) (uchylona).